FDA (Agencja Żywności i Leków) obecnie stara się określić, co kryje się pod hasłem” zdrowa żywność”. To trochę przypomina starą opowieść o sześciu ślepcach opisujących słonia. Każdy z nich dotknął innej części zwierzęcia, czy to trąby, tułowia, uszu, nóg, boku lub ogona. Każdy człowiek, potem stwierdził, że słoń jest jak wąż, włócznią, wentylator, drzewo, ściana lub lina, odpowiednio. W tym przypadku wydaje się, że specjaliści z FDA mają trudny orzech do zgryzienia i praca nad tą kwestią przypomina trochę uwięzienie w jakiejś kosmicznej pętli.

Według Słownika Medycznego Segen, zdrowa żywność to „Każdy pokarm, który uważa się za dobry dla ludzi, zwłaszcza jeśli zawiera dużo błonnika, naturalnych witamin, fruktozę, itp”. Czytając dalej: „Zdrowa żywność może przyczyniać się do obniżenia poziomu cholesterolu, zmniejszenia ryzyka miażdżycy oraz udaru mózgu, pomaga stabilizować poziom glukozy we krwi, wstrzymuje postępowanie osteoporozy i zmniejsza ryzyko infekcji [i] raka. Przykłady to: jabłka, fasola, marchew, sok żurawinowy, ryby, czosnek, imbir, orzechy, owies, oliwa z oliwek, produkty sojowe, herbata, i jogurt.

FDA jest nieco z tyłu

To jest tylko jedno źródło definicji – oczywiście możemy się spierać czy sok żurawinowy jest zdrowy, będąc głównie źródłem płynnego cukru,  jogurt powinien z kolei mieć niski poziom cukru, wysoką zawartość różnych białek – ale ta definicja jest i tak to o wiele bardziej dokładna niż aktualna definicja zdrowej żywności proponowana przez agencję rządową – FDA. Korzystanie z aktualnych wytycznych FDA, doprowadzi nas do wniosku, że łosoś, sardynki i inne tłuste ryby uważane są za niezdrowe. Tak samo w przypadku oliwy z oliwek i orzechów, ponieważ są one źródłem tłuszczu – tłuszczu, który obniża ryzyko chorób serca i innych problemów zdrowotnych. Awokado – jeden z najbardziej odżywczych owoców na świecie, wg wytycznych FDA – jest niezdrowe! Tymczasem najnowsze wytyczne żywieniowe, wydane przez Departament Rolnictwa USA (USDA), zaleca spożycie tych zdrowych tłuszczów. Dwie agencje rządowe powinny usiąść razem dla (zdrowy) lunch biznesowy wypracować swoje różnice.

Gdy FDA wypracowywała definicję zdrowej żywności około 20 lat temu, opierała się na ona pięciu kryteriach, a mianowicie:

– Ogólnie tłuszcz jest zły dla nas

– Tłuszcz nasycony jest jeszcze gorszy

– Sód (sól) nie jest zdrowa

– Cholesterol jest zły

– Witaminy, składniki mineralne i inne mikroelementy są pożądane, czy prawdziwe, czy syntetyczne

Należy zauważyć, że nie ma tu wzmianki o cukrze czy błonniku pokarmowym. Z tego powodu, żywność, taka jak słodkie płatki śniadaniowe, pełne oczyszczonych ziaren i imitacji suszonych jagód, mini ciasteczek lub innych „pustych pyszności”, zdały egzamin na pyszne i „zdrowe” śniadanie.

Będąc w zgodzie z badaniami

Wiemy obecnie (albo nawet od wielu lat), że te przesłanki są błędne, w szczególności:

– Wszystkie tłuszcze nie zachowują się w ten sam sposób w naszym ciele i pewnych tłuszczów, w tym tłuszcze omega-3, których źródłem są tłuste ryby, tłuszcze jednonienasycone, które znajdziemy w orzechach, oliwie z oliwek i awokado, są integralną częścią zdrowej diety.

– Poziom cholesterolu występuje w ścisłej korelacji z tym, jaki jego poziom wytwarza nasz organizm i niektóre frakcje cholesterolu są przyjazne dla zdrowia naszego serca.

– Istnieje ogromna różnica pomiędzy przyjmowaniem suplementów wzbogacanych syntetycznymi witaminami i składnikami mineralnymi, a spożywaniem warzyw, owoców i innych produktów spożywczych pełnych witamin i składników mineralnych w ich naturalnej postaci.

Dlaczego definicja FDA jest dla nas tak ważna? Ponieważ na jej podstawie klasyfikuje się żywność i do niej dostosowują się koncerny spożywcze. Jeśli FDA mówi, że cukier jest OK – to wspomniane wyżej płatki śniadaniowe też są OK i nikt nie może tego podważyć. Koncerny są coraz częściej międzynarodowymi gigantami, dlatego jest tak ważne aby organizacje rządowe zajmujące się zdrowiem i zdrową żywnością mówiły jednym głosem, nie dopuszczając np. do certyfikacji wysoko słodzonej żywności dla dzieci.

W oczekiwaniu na nowe wytyczne

Czekając na nowe wytyczne FDA, które z pewnością będą analizowanie przez Instytut Żywności i Żywienia, proponują abyśmy stworzyli sobie własną listę zdrowych produktów:

– Pełne ziarna i inne źródła błonnika, takie jak soczewica i inne rośliny strączkowe

– Całe, świeże lub mrożone warzywa i owoce bez dodatku cukru lub sosów

– Jednonienasycone i wielonienasycone tłuszcze, takie jak awokado i oliwa z oliwek

– Ryby, zwłaszcza dziki łosoś i inne ryby o wysokiej zawartości kwasów tłuszczowych omega-3

– Źródła białka roślinnego oraz chude źródła białka zwierzęcego (aby zminimalizować tłuszczów nasyconych)

– Nasiona, pestki i orzechy

Już nie tak zdrowe niestety:

– Pieczywo, płatki śniadaniowe i inne wypieki wykonane z oczyszczonych zbóż

– Soki owocowe – źródło cukru

– Żywność z dużą ilością cukru

– Tłuszcze trans (częściowo utwardzone tłuszcze)

– Żywności modyfikowana genetycznie

– Sztuczne środki barwiące, środki konserwujące i inne substancje chemiczne

– Cała silnie przetworzona żywność

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o zdrowej żywności, zapraszam do przeczytania mojego artykułu o tym, jak unikać wysoko przetworzonej żywności.