Laktoza jest cukrem występującym w mleku i jego przetworach. Do jej strawienia niezbędny jest enzym – laktaza, która jest wytwarzana w przewodzie pokarmowym. Gdy produkcja laktazy jest zbyt mała, organizm nie jest w stanie strawić całej laktozy, która pozostaje w przewodzie pokarmowym w niezmienionej formie, powodując dolegliwości podobne do niestrawności: bóle i kurcze jelita, biegunkę, wzdęcia, gazy.

Nietolerancja laktozy często bywa mylona z alergią na białka mleka krowiego, która owszem daje podobne objawy, ale ma zupełnie inne podłoże. Nietolerancja laktozy jest to dolegliwość wynikająca z upośledzenia trawienia, natomiast alergia na mleko jest reakcją układu odpornościowego. W przypadku zaobserwowania poniższych objawów warto wykonać u dziecka badania pod kątem nietolerancji laktozy i alergii na białka mleka.

Objawy

Najczęstszymi objawami nietolerancji laktozy są: kurcze żołądka, gazy, biegunka, nudności, wzdęcia. Pojawiają się one zwykle na 30 minut do 2 godzin po zjedzeniu/wypiciu produktu mlecznego. Oprócz mleka, laktozę zawierają również lody, jogurt, sery żółte, twaróg, śmietana oraz masło w niewielkich  ilościach.

Skąd mam wiedzieć, że to nietolerancja laktozy?

Jest łatwy sposób na upewnienie się, czy Twoje dziecko ma nietolerancję laktozy czy alergie na mleko. Wyłącz z diety dziecka na dwa tygodnie wszystkie przetwory mleczne i obserwuj czy stan dziecka się poprawia. Jeśli tak, najprawdopodobniej jest to alergia na białka mleka. Dlaczego? Ponieważ laktoza występuje w wielu produktach, spożywanych na co dzień oraz w żywności przetworzonej, takiej jak: ciastka, słodkie bułki, ciasta, czekolada, zupy instant, masło orzechowe, niektóre płatki śniadaniowe, chipsy, suszone owoce, batony. Jeśli dziecko spożywało te produkty i czuło się dobrze, najprawdopodobniej nie ma nietolerancji laktozy. Dodatkowo, jeśli po dwutygodniowej przerwie wprowadzisz z powrotem produkty mleczne i objawy powrócą, udaj się do pediatry w celu wykonania badań.

Aby ustalić czy dziecko ma nietolerancję laktozy, wykonuje się test oddechowy. Po spożyciu przez malca dawki laktozy, bada się poziom wodoru w wydychanym powietrzu. Jeśli zawartość wodoru wzrośnie powyżej 20 ppm, jest duże prawdopodobieństwo, że mamy do czynienia z nietolerancją laktozy. Skąd ta pewność? Niestrawiona laktoza fermentuje w jelitach, w procesie którym dochodzi do produkcji wodoru, który następnie jest wydalany przez płuca. Niewątpliwie zaletą tego testu jest to, że jest nieinwazyjny, nie wiąże się z żadnymi nieprzyjemnościami, więc dziecko nie będzie się bało.

Co pomaga

Nie ma lekarstwa na tę dolegliwość, natomiast zmiany w diecie dziecka mogą znacząco poprawić jego samopoczucie. Co jest istotne w przypadku nietolerancji laktozy, to że każde dziecko reaguje inaczej na różne produkty. Czasem warto zastosować niezawodną metodę prób i błędów. Po jakimś czasie ty i twoje dziecko będziecie wiedzieli po jakiej ilości mleka i jego przetworów malec czuje się źle a jaką jest w stanie zjeść. Często pomaga gdy produkty mleczne są podawane w jednym posiłku z produktami z innych grup: mięsem, warzywami, przetworami zbożowymi. Małe dzieci, u których stwierdzono nietolerancję laktozy nie powinny otrzymywać produktów zawierających laktozę.

Jeśli lekarz nie wyrazi sprzeciwu możesz podawać dziecku suplementy enzymu – laktazy, które kupisz w aptece bez recepty. Przyjmowanie laktazy przed posiłkiem pomaga strawić laktozę.

Warto też sięgnąć po produkty bezlaktozowe, których na rynku jest coraz więcej. Mleko bezlaktozowe zawiera wszystkie składniki normalnego mleka i można je przechowywać w lodówce tak samo długo. Pamiętaj, że najważniejsze jest dobre samopoczucie twojego malca.